Evaluatie sociaal contract versterking mentale gezondheid

6 mei 2023, 18:59

Met de regiegroep van Gezond en Gelukkig Den Haag hebben wij onlangs de initiatieven binnen het sociaal contract geëvalueerd. In september 2022 zijn we aan de slag gegaan met twee initiatieven in Moerwijk, gericht op het versterken van mentale gezondheid. De focus ligt hierbij op versterking van het informele netwerk en de samenwerking tussen het informele en formele netwerk. Zo verschuift de nadruk van individuele zelfredzaamheid naar samenredzaamheid in de buurt.

De Verbinders

Het eerste initiatief draait om laagdrempelige mentale ondersteuning in de buurt, zowel overdag als ‘s avonds. De Verbinders bestaan uit leefwerelddeskundige en buurtpastor Bettelies Westerbeek, opbouwwerker Marc van Bergen en psychotherapeut Omar van Ommeren. Zij ondersteunen wijkbewoners met complexe problematiek op plekken waar zij komen, zoals de buurtkamer Heeswijkplein, in het vinden van oplossingen. Hierbij zoekt het informele netwerk samenwerking met professionele hulp.

De Verbinders zien veel bewoners met complexe problematiek; bewoners die niet goed in beeld zijn bij hulpverleners of bewoners die te maken hebben met acute stress, bijvoorbeeld door huisuitzettingen of onhoudbare situaties thuis. Afgelopen half jaar zijn er met tientallen bewoners gesprekken gevoerd en zijn zo’n twintig van hen intensief ondersteund.

We zien dat professionals het informele netwerk al beter weten te vinden en cliënten op het spoor van activiteiten in de wijk zetten, zoals de buurtkamer. Contacten met professionals in de buurt zijn dus versterkt, maar de ondersteuning van het informele netwerk vraagt nog meer en andere vormen van samenwerking.  In het vervolg van dit traject willen we hieraan verder bouwen met het netwerk in de wijk.

Omar van Ommeren over de Verbinders

Betrokken psycholoog Omar van Ommereren ervaarde bij de start van het project veel stigma en schaamte als het gaat over psychische problematiek. Ook merkte hij veel angst voor hulpverleners, want ‘wat als ze je kinderen afnemen?’ Na een half jaar ziet hij dat het beeld normaliseert: ‘Mensen hebben behoefte aan voorlichting over wat psychische ziekten in kunnen houden en hoe hulp eruit kan zien. Stel, een buurman staat ’s nachts op zijn balkon te schreeuwen. Het helpt al als mensen snappen dat die persoon ziek is, en niet alleen maar een overlastgever.’

De verbindende rol, in de wijk, met de mensen en partijen waar het omgaat, geeft hem veel voldoening. ‘Door snel en goed met elkaar te schakelen, kunnen we soms snel zaken in beweging zetten. Zoals laatst met een bewoner in een zwaar vervuild huis. Via de reguliere paden en wachtlijsten zou hij nog weken op hulp moeten wachten, met de partijen in de wijk hebben we dit snel op kunnen pakken. Daar zie ik echt een grote toegevoegde waarde van onze verbindende rol en laagdrempelige aanwezigheid in de wijk.’

Omar hoopt in het vervolg van het traject de samenwerking met het formele netwerk nog steviger aan te halen. ‘We willen allemaal hetzelfde; mensen helpen die dat nodig hebben. Daarbij is het goed om jezelf af te vragen hoe je zelf geholpen zou willen worden.’ Hij heeft er zin in. ‘Er kan echt heel veel, maar soms moeten we dingen anders doen dan we het gewend zijn én we moeten het vooral samen doen.’

Bewonersinitiatief Gewoon Sociaal

Gewoon Sociaal biedt een plek en vrijwilligerswerk aan 12 bewoners, die onder begeleiding van Wilco Bakker elke ochtend met elkaar schoonmaken in de buurt en samen eten. Zij vormen samen een community waarbij herkenning en acceptatie een belangrijke voedingsbodem zijn en waardoor zij elkaar steun en erkenning kunnen bieden die ze vanuit de maatschappij niet of te weinig krijgen.

De ervaringen van de deelnemers zijn erg positief, zij ervaren respect en een persoonlijke benadering.  In de documentaire over Gewoon Sociaal komen Wilco Bakker en de vrijwilligers hierover uitgebreid aan het woord.

Gewoon Sociaal is afgelopen maanden geprofessionaliseerd. We willen bijdragen aan borging van dit bewonersinitiatief en hiervan leren voor andere initiatieven. Voor de korte termijn is de financiering geborgd met bijdragen van verzekeraars en gemeente.

Vervolg

We gaan voor de lange termijn vanuit betrokkenheid van het programma Zuidwest, verschillende diensten van de gemeente, verzekeraars en betrokken organisaties verder aan de slag om de werkwijze van het sociaal contract te borgen en een financieringsmodel te ontwikkelen. We werken hieraan samen met het Instituut Publieke Waarden (IPW).