Van groepsgericht naar zorg op maat: ‘Het groepsconsult vormt de brug van medisch naar sociaal domein’

23 maart 2023, 08:38

In de Schilderwijk kunnen mensen met prediabetes en verhoogd risico op hart- en vaatziekten wekelijks terecht bij groepsconsulten. Met steun van Fonds Huisartsen in Achterstandswijken is huisarts Loïse Jacz-Kruithof de trekker van deze ontwikkeling. Een multidisciplinair consult leidt mensen naar beter passende hulp, zodat de drukke huisartsenpraktijk wordt ontlast.

“Je krijgt echt het gevoel dat er naar je geluisterd wordt”, vertelt een van de deelnemers aan het groepsconsult uit Moerwijk. “Iedereen kon vertellen waarom hij of zij was gekomen en waar ze aan wilden werken. Dat vond ik heel fijn.” Zelf wil ze van haar medicatie voor suikerziekte af zien te komen. En ja, als ze met dat doel iemand anders inspireert, is dat natuurlijk alleen maar mooi meegenomen: “Het is belangrijk om elkaar te stimuleren.”

Loïse Jacz-Kruithof is de initiatiefnemer van dit groepsconsult voor mensen met prediabetis en verhoogd risico op hart-en vaatziekten. Ze is sinds 2010 huisarts in de regio Den Haag en liep tegen de bekende uitdagingen aan: tekort aan personeel, te hoge druk op de werkvloer en een slechte connectie met het sociaal domein. Populatiegericht werken ziet ze als een (deel van de) oplossing. “Daarbij begin je met het omschrijven van de populatie en wat deze nodig heeft, vanuit welke urgentie. Zo werk je dan vanuit groepsgericht aanbod naar zorg op maat.”

Goed geïnformeerde patiënt

Werken vanuit populaties is voor Jacz-Kruithof bekend terrein. Voor ze als huisarts aan de slag ging werkte ze als Tropenarts in Australië en als consultant in Suriname en in Kopenhagen bij het de World Health Organisation. Ze hield zich daar bezig met projecten gericht op de Aboriginalbevolking of gezondheid in gevangenissen. Met huisartsenpraktijk Akram startte ze in 2021 in de Schilderwijk met de groepsconsulten. “Ik zag een grote groep patiënten waar weinig grip op was, maar die wel ondersteuning nodig hadden, ook om erger te voorkomen,” vertelt Jacz-Kruithof.

Inmiddels kunnen alle praktijken uit de wijk hun patiënten met prediabetes, obesitas en verhoogd risico op hart-en vaatziekten, nu doorsturen naar het groepsconsult. Hier krijgen zij in plaats van een tien minuten consult een bijeenkomst van anderhalf uur, waar zij meer leren over hun (dreigende) aandoening en wat zij hieraan kunnen doen. Er vinden ook metingen plaats, zoals de bloeddruk, waarbij met passende educatiemiddelen ruimte is voor goede uitleg en stellen van vragen. Het doel? Een goed geïnformeerde patiënt die zelf keuzes kan maken over zijn of haar vervolgtraject én zo duurzame leefstijlaanpassingen kan maken.

Verbinding met de nulde lijn

Tijdens het consult, dat plaatsvindt in buurtcentra als De Mussen of De Burcht, is niet alleen Jacz-Kruithof als huisarts aanwezig, maar schuiven een leefstijlcoach, buurtsportcoach , wandelcoach, fysiotherapeut en maatschappelijk werker aan. “Zo kunnen we van elkaar leren en zorgen dat mensen met een warme overdracht doorstromen naar de nulde lijn. Daar is vaak veel beter passende ondersteuning te vinden voor deze groep.”

Ze licht toe: “Mensen komen vaak naar de dokter met een medische klacht, zoals een zere voet, maar dat kan samenhangen met bijvoorbeeld overgewicht. Maar dat is geen gesprek dat je even in tien minuten voert. Een buursportcoach kan hen daarin veel beter verder helpen. Of als mensen kampen met stress door werk of wonen, geeft maatschappelijk werk wat ruimte. Dit ontlast de drukke huisartsenpraktijk. Maar de dokter moet dan wel actief sturen op die route naar de nulde lijn.”

Terugkoppeling van belang

Naast de input van professionals, zijn ervaringen van anderen een heel belangrijk onderdeel van de consulten. “Mensen willen echt wel beter en gezonder in hun vel zitten, maar weten niet altijd hoe”, vertelt Jacz-Kruithof. “Verhalen van anderen kunnen inzicht geven en motiverend werken.” Ook de Nationale Diabetes Challenge (NDC) is aangesloten bij het initiatief. De groep in de Schilderswijk begint het consult met een korte wandeling. “Dat maakt duidelijk dat bewegen écht onderdeel is van de behandeling.”

Het is de bedoeling dat deelnemers vanuit het groepsconsult zelf kiezen op welke manier ze verder willen gaan. “Daarbij werken we nauw samen en houden contact”, vertelt Jacz-Kruithof. “Als iemand uitvalt bij de buurtsportcoach, dan hoor ik dat. Sowieso nemen we na zes maanden weer contact op. En koppelen we het vervolgtraject terug aan de huisartsenpraktijk die de persoon heeft doorverwezen.”

Borging en duurzame financiering

Na een eerste pioniersfase weten huisartsen in de Schilderwijk het wekelijkse consult nu goed te vinden. Zij kunnen hun patiënten inboeken via ICT-platform Pluhz. Dit vraagt soms nog wel wat uitleg, waarbij het volgens Jacz-Kruithof soms nog even zoeken is naar de goede manier om dit te doen: “We willen de praktijken juist ontlasten, dus het moet laagdrempelig zijn om mensen aan te melden.”

Naast de wekelijkse groepsconsulten in de Schilderswijk zijn er inmiddels maandelijkse bijeenkomsten in Transvaal, Moerwijk en Rustenburg/Oostbroek. En vanuit een samenwerking met 2Diabeat kwam Jacz-Kruithof in een moskee, waar veel interesse was voor het verhaal. Er staat dus een mooie basis, maar borging is nog een vraagstuk: “Ik zie heel veel draagvlak bij de betrokken partijen om dit anders te doen. Het is een mooie uitdaging om hier de komende tijd samen een structurele vorm voor te vinden.”

Bekijk de video over de samenwerking met wandelcoach Frank Kanhai van de Nationale Diabetes Challenge, waarin hij zegt: “Het is mooi, u bent arts, ik ben een jongen die wandelen leuk vindt, maar we streven hetzelfde na. En dat is mensen proberen te helpen bij een gezondere levensstijl door middel van wandelen.”