Onderzoeker Vera van Stokkom: “Een boterham is niet zomaar een boterham”

8 juli 2025, 08:52

In het kader van de projecten Voed ze Goed en Succesfactoren voor een gezonde schoollunch onderzocht Vera van Stokkom van Inholland met haar team hoe basisschoolkinderen in Den Haag eten op school. Wat gebeurt er tijdens zo’n lunch eigenlijk? “Het eetmoment is méér dan alleen voeding; het is ook een sociaal en leerzaam moment.”

Wat hebben jullie precies onderzocht in Den Haag?

Vanuit het lectoraat Food, Health & Technology bezochten we zes Haagse basisscholen en observeerden eetmomenten in zowel onderbouw- als bovenbouwklassen. Bij de bovenbouw deden we ook een creatieve sessie waarin kinderen met stickers hun ideale eetmoment mochten vormgeven: met wie eet je, wat, waar en hoe? Hierbij werkten studenten Food Commerce & Technology mee. Zo verbinden we praktijk, onderwijs en onderzoek.

Wat viel op tijdens jullie observaties?

Kinderen aten in de klas, vaak in groepjes, en namen bijna altijd eten van huis mee. Wat ze meenamen was erg uiteenlopend – van water tot chocomel, van fruit tot kroketjes. Er waren grote verschillen tussen scholen in regels en aanpak, bijvoorbeeld over praten tijdens het eten of vaste fruitmomenten.

Hoe betrokken zijn leerkrachten bij het eetmoment?

Ze letten vaak goed op of kinderen genoeg eten en moedigden dat aan met korte opmerkingen. Maar over wat gezond is of waarom iets goed voor je is, werd zelden gesproken. Ook bleek het voor sommige leerkrachten lastig om ouders aan te spreken op ongezonde meegebrachte voeding.

Wat vonden de kinderen zelf belangrijk?

Veel kinderen willen vooral dat het eetmoment blijft zoals het is – herkenbaarheid vinden ze fijn. Wel gaven ze aan dat ze graag willen praten tijdens het eten. Dat bevestigt ook onze hypothese: eten is voor kinderen in de bovenbouw óók een sociaal moment.

Wat is de volgende stap in het onderzoek?

Na de zomer brengen we alle inzichten samen en kijken we hoe scholen ondersteund kunnen worden bij het vormgeven van gezond en sociaal eetgedrag. Ook gaan we de methode met stickers die gebruikt is met de bovenbouwklassen  verder ontwikkelen tot een spelvorm die leerkrachten kunnen gebruiken. En in 2026 richten we ons op toekomstige leerkrachten en hoe zij voeding en leefstijl een plek kunnen geven in hun onderwijspraktijk.

Wat is de belangrijkste les tot nu toe?

Een eetmoment op school is niet alleen praktisch, maar ook sociaal en pedagogisch waardevol. En juist die inzichten willen we scholen meegeven. De lunch op school biedt een ontzettend mooie kans om te zorgen voor gelijke kansen op gezondheid voor kinderen. Want op dat vlak valt nog heel veel te winnen. Daar dragen we met dit onderzoek graag aan bij – zodat scholen weten wat er is, wat werkt, en hoe ze het kunnen aanbieden.