Nationale Diabetes Challenge blijft groeien: ‘We moeten aansluiten bij de leefwereld’

16 mei 2022, 19:41

Een grotere groep mensen op de been, met een meer diverse achtergrond. Gemeente Den Haag en de Bas van de Goor Foundation werken er hard aan tijdens de huidige editie van de Nationale Diabetes Challenge. Sleutelfiguren in de wijken zijn daarbij van groot belang, zoals Ömer Ilik: ‘Wandelen kan je leven redden.’

Het is weer zover! De Nationale Diabetes Challenge is van start gegaan. Afgelopen jaren liepen anders door corona, toch blijft het aantal deelnemers groeien. ‘Door het laagdrempelige karakter van wandelen komen mensen in beweging voor wie dat niet zo makkelijk is’, vertelt Mariëlle Durieux, regioregisseur van de Bas van de Goor Foundation. ‘Bewegen is niet alleen gezond, het biedt ook ontspanning, gezelligheid en sociaal contact. En ook dat is goed voor ieders gezondheid.’

Wat Mariëlle ook zag, was dat deelname van mensen uit migrantengroepen achterbleef. Zonde, want (pre)diabetes komt juist daar relatief vaak voor. Reden om meer deelnemers met een Turkse en Marokkaanse achtergrond te willen betrekken, een missie waar de gemeente Den Haag zich enthousiast bij aansloot. ‘We gunnen iedereen de mogelijkheid om te bewegen, op een manier die bij hem of haar past,’ stelt Alicia Ferrageau de Saint Amand, Consulent Sport en verbindingsofficier Sport en Zorg bij de gemeente Den Haag.

Sleutelfiguren in de wijk

‘We hebben kritisch gekeken naar de aansluiting van onze interventie bij de leefwereld van deze doelgroepen,’ stelt Mariëlle. Vorig jaar vond in Rotterdam een leerzame pilot plaats vanuit een samenwerking tussen farmaceut Novo Nordisk, Vereniging DSB en de Bas van de Goor Foundation. Onder de noemer ‘Mijn diabetes in beweging’ zijn zo’n 200 mensen met een Turkse en Marokkaanse achtergrond op de been gebracht om tien weken te gaan wandelen.

Ömer Ilik, oprichter van Vereniging DSB, speelde daarbij een grote rol. Hij gaf al eerder trainingen over diabetes aan laaggeletterden in de Afrikanerwijk en kende de doelgroep. ‘Wandelen voor je gezondheid is voor veel van deze vrouwen een onbekend fenomeen’, vertelt Ömer. Om dit te veranderen, mobiliseerde en enthousiasmeerde hij sleutelfiguren uit de wijk. Ömer: ‘Onze boodschap was ‘kies eens voor jezelf’. Dus zorg een half uurtje per niet te zorgen voor je man, je kinderen, je schoonvader of moeder, maar doe iets voor je eigen gezondheid. Als je niet gezond bent, kan je ook niet voor anderen zorgen.’

Laagdrempelige informatie

Die boodschap sloeg aan én samen wandelen bleek een fijne afleiding tijdens de coronaperikelen aan het einde van de zomer. Ömer: ‘Mensen willen heus wel. Maar ze moeten wel de benodigde kennis hebben. Over diabetes en over wat je zelf kunt doen voor je gezondheid. Daar kunnen laaggeletterden veel minder goed bijkomen.’ Reden om tijdens ‘Mijn diabetes in beweging’ gebruik te maken van laagdrempelige informatie in de eigen taal.

Mariëlle licht toe: ‘Je moet de eerste stap maken om verbinding te creëren. Door middel van korte filmpjes in het Turks en Marokkaans hebben we uitgelegd wat het nut is van wandelen of hoe je gezond kunt koken op een manier die mensen aanspreekt.’ En dat kan simpel zijn, stelt Ömer: ‘Je moet het niet over taart hebben, maar over baklava. En gevoel hebben voor de betekenis van dat eten in een sociale context. Je moet de doelgroep dus kennen zodat mensen zich kunnen herkennen in de boodschap.’

Bestaande netwerken

Dit jaar zijn ook in Ömers thuisstad Den Haag sleutelfiguren in kaart gebracht en benaderd. Daarnaast worden al bestaande initiatieven, zoals de wandelactiviteiten van de Hindoestaans Surinaamse Frank Kanhai, verbonden met de NDC. En met resultaat, er staan al een flink aantal enthousiaste groepsleiders met een multiculturele achtergrond klaar.

Ook de filmpjes in de eigen taal worden dit jaar in het Haagse gedeeld, idealiter via al bestaande netwerken van deelnemers. Ömer: ‘Buurten hebben vaak app-groepen waarin ze allerlei informatie delen, van een aanbieding bij de supermarkt tot iets over veiligheid. Waarom zouden we zelf een platform opzetten als we onze filmpjes in die groepen, waar mensen vertrouwen in hebben, kunnen delen? Dat komt veel beter aan!’

Ervaren door te doen

Naast communicatie is de opzet van de interventie zelf van belang. Van origine betekent meedoen aan de NDC twintig weken achter elkaar lopen. Maar omdat in de zomer veel mensen naar hun land van herkomst gaan – vooral nu dit weer kan na twee jaar coronaperikelen – is dat voor velen een grote drempel. Reden om het anders te doen, vertelt Mariëlle: ‘We starten met tien weken, daarna een lange pauze, en in september pakken we de draad weer op. Het is afwachten hoe dit uitpakt, maar dat kunnen we alleen maar ervaren door het te doen.’

De opschaling van de NDC draait niet alleen om bereiken van een zo groot en divers mogelijke groep wandelaars, maar focust ook op borging en uitbreiding van de verbinding zorg en sport. ‘Wij willen professionals laten zien wat de NDC kan betekenen voor hun patiënten én voor hun eigen werkdruk’, vertelt Alicia. ‘Huisartsen kunnen mensen actief verbinden met een buursportcoach die met hen gaat wandelen. Daar valt nog veel winst te halen. Het is daarom fijn dat we hierin nauw optrekken met huisartsenorganisatie Hadoks. Ook GGD Haaglanden en Stichting Lijn1 zijn betrokken en actieve partners om verbinding te maken met de verschillende partners in de wijk.’

Duurzame beweging

De gemeente richt zich op een duurzame beweging. Alicia licht toe: ‘Daarom faciliteren we buurtsportcoaches en wandelambassadeurs die de programma’s na afloop kunnen continueren.’ Want het mag duidelijk zijn: de betrokken partijen geloven in de kracht van wandelen in groepsverband. Dit is inmiddels ook al bewezen met verschillende onderzoeken. Mariëlle licht toe: ‘Naast het fysieke effect, gaat het vaak om gehoord worden, sociaal contact en ontspanning. Veel mensen kampen met stress, iets dat grote invloed heeft op diabetes.’ Nieuw onderzoek van het LUMC moet het effect op zorggebruik duidelijker maken. In de praktijk klinken namelijk geluiden dat deelnemers minder vaak de huisarts opzoeken.

Ömer, bij wie diabetes in de familie zit, gaat er komende weken weer voor om zoveel mogelijk mensen bewust te maken van wat ze zelf kunnen doen. ‘Wij moeten opletten en goed leven om gezond te blijven. Het gaat daarbij om passende voorlichting en informatie, maar ook – en misschien wel vooral – om praktische handvatten. De NDC biedt dat allemaal én is ook nog eens gezellig. Echt, wandelen kan je leven redden.’

Meer informatie of wil je je als professional aansluiten bij deze beweging? Kijk naar de mogelijkheden op https://www.nationalediabeteschallenge.nl/denhaag/

Meer lezen over de succesfactoren van de pilot in Rotterdam? Lees https://lifestyle4health.nl/opinie/wat-is-de-sleutel-tot-inclusieve-preventieprogrammas/

Gezond en Gelukkig Den Haag en de NDC

Gezond en Gelukkig Den Haag richt zich op een stad met gezonde en vitale burgers. De Nationale Diabetes Challenge draagt daar met een laagdrempelige wandelinterventie aan bij. Vanuit GGDH juichen we de doorontwikkeling dan ook toe en dragen we graag bij aan de borging en de verbinding met andere initiatieven. Zo organiseren we binnenkort een bijeenkomst met de gemeente, Menzis, GGD Haaglanden, de Bas van der Goor Foundation en Novo Nordisk om de verschillende diabetesinitiatieven beter met elkaar in verbinding te brengen.