Erkenning en herkenning bij project Bloesem

16 juli 2024, 09:13

Waar lopen alleenstaande ouders en hun kinderen in Moerwijk tegenaan? Om die vraag gaat het in onderzoeksproject Bloesem. Een brede vraag, die de stapeling van sociale en gezondheidsproblemen in kaart brengt. Met een duidelijk doel: verandering waar inwoners iets aan hebben. 

Tussen de tafels in de DaVincischool stept af en toe een jongetje vanuit de speelhoek naar zijn moeder. Zij zit aan een tafel met andere bewoners, als een van de wijkonderzoekers van project Bloesem. Zij hebben een grote rol in dit participatief actieonderzoek en zaten afgelopen maanden niet stil. Zo namen zij interviews af met alleenstaande ouders en analyseerde deze  met elkaar tijdens bijeenkomsten.

“Het is heel interessant om hieraan mee te doen en de verhalen van anderen te horen”, vertelt de moeder van het jongetje over haar rol als wijkonderzoeker. De verhalen uit de levensloopinterviews zijn inzichtelijk gemaakt door kartrekkers vanuit het LUMC, Marieke Breed en Nienke Slagboom.

Herkenning

Deze voorlopige resultaten zijn de reden om vanavond met een grotere groep professionals, bewoners en beleidsmakers bij elkaar te komen. Hebben zij nog aanvullingen op de in kaart gebrachte gestapelde problemen voor alleenstaande ouders en hun kinderen? En welke oplossingen zien ze?

De moeder van het jongetje op de step wijst haar zoontje nog even naar de speelhoek. In een apart lokaal spelen twee tieners uit de wijk spelletjes met de kinderen onder toeziend oog van een van de wijkonderzoekers. Zo kan ze zelf goed luisteren naar de resultaten tot nu toe, waar onderzoeker Marieke de zaal vanavond in meeneemt. Bij veel van de gesignaleerde problemen knikt ze. Veel is herkenbaar.

Angst voor oordeel

Zoals de angst van alleenstaande ouders om hulp te vragen, want wat gaan instanties met hun informatie doen? Of de neiging om altijd maar sterk te willen lijken naar de buitenwereld. Ze vertelt: “Zelf ben ik ook alleenstaande ouder dus ik weet hoe zwaar het kan zijn. Maar je wilt er aan de buitenkant sterk uitzien. Dus je houdt een masker op.”

Bij de presentatie van de resultaten biedt het plaatje van een boom houvast, want zonder gezonde wortels geen gezonde takken. De afbeelding maakt in een oogopslag duidelijk dat oorzaken in de wortels, zoals financiële onzekerheid of traumatische ervaringen, doorwerken naar wat in de takken van de boom zichtbaar is. Bijvoorbeeld gezondheidsklachten als chronische stress, depressie of pijn aan schouders nek, rug of armen.

Doel is verandering

Doel van dit actieonderzoek is om echt zaken te veranderen, zodat de situatie van alleenstaande ouders in Moerwijk verbetert.  Daarom is ook de volgorde van de stapeling van gebeurtenissen in beeld gebracht. Dat geeft meer inzicht in het proces en waar welke veranderingen mogelijk zijn. De aanwezigen buigen zich in groepjes over dit schema, en vullen aan wat zij nog missen.

Aan de tafel met bewoners komt het gevoel van stigma aan bod. Een van de wijkonderzoekers vertelt hoe zij als kind écht wel voelde dat mensen iets vonden van haar moeder als alleenstaande vrouw. “Daardoor durf je al helemaal niet snel om hulp te vragen,” ervaarde ze. Een andere wijkonderzoeker benadrukt onwetendheid van mensen: “Mijn moeder heeft heel erg last van rug en schouders, maar zij weet niet dat een fysiotherapeut haar daarbij kan helpen, laat staan hoe ze er terecht komt.”

Onmachtig gevoel

Ook de tafel met professionals buigt zich over de ervaren problemen, zoals angst om hulp te vragen. Een reden hiervoor is dat professionals incidenten vaak zien als patronen en snel doorverwijzen, misschien wel naar instanties waar bewoners bang voor zijn. Of mensen belanden, als ze dan toch de drempel overgaan en hulp vragen, op een lange wachtlijst.

Ook hier klinkt herkenning. “Mensen die vanuit hun organisatie maar een klein stukje kunnen doen, kampen bij complexe situaties echt met een onmogelijke opdracht”, klinkt er. “Dat doet ook iets met een professional. Want je bent de hulpverlening ingegaan om mensen te hélpen. Dat kan een heel onmachtig gevoel geven.”

Wat gaan we dóen?

‘Reflectie op het eigen handelen en je organisatie’, klinkt aan de tafel met professionals als belangrijk punt. Net als goed samenwerken met anderen, zodat mensen niet van kastje naar de muur gaan. Een andere professional stelt dat mensen eigenlijk veel eerder met laagdrempelige, informele hulp zouden moeten worden verbonden. “Veel mensen komen al met een rugzak in de wijk vanuit het toewijzingsbeleid van woningen. Die mensen zijn dus al in beeld. Daar kunnen we iets mee.”

Zo gaat de avond als vanzelf richting het volgende deel van het onderzoek: samen oplossingen bedenken en creëren. Zoals onderzoeker Nienke Slagboom stelt: “We willen wat veranderen om zorg en ondersteuning voor alleenstaande ouders in Moerwijk beter te maken.” Na de zomer gaan de betrokkenen bij het onderzoek hier met elkaar mee verder.  De wijkonderzoekers kijken ernaar uit. De eerste stappen zijn gezet, maar er is meer nodig, op een andere manier: “Tussen 9 en 5 is er zorg, daarna is de wijk aan zet.”

---

 Veel dank aan de wijkonderzoekers in Moerwijk: Chantal, Astrid, Tuna, Jacky,Jeffrey, Latifa, Nadeye, Pieter, Renate en Marrit

---

Buro Brand maakte deze mooie visuele weergave van de sessie, klik op de afbeelding om deze te openen in een nieuw venster: