Onderzoek speelvriendelijke steden: “Het perspectief van kinderen is belangrijk”

17 juni 2024, 10:55

Er vindt veel relevant onderzoek plaats binnen de thema’s van Gezond en Gelukkig Den Haag. Zoals naar hoe kinderen spelen, en hoe we dat plezier kunnen vergroten. Gerben Helleman is één van de onderzoekers van het project Speelvriendelijke Steden en vertelt er meer over.

Waarom is buitenspelen zo belangrijk voor kinderen?

‘Buitenspelen heeft heel veel voordelen voor kinderen. Al spelend leren ze verschillende motorische, sociale en cognitieve vaardigheden aan. Ook zijn kinderen buiten veel actiever en er is frisse buitenlucht.  Goed voor de gezondheid dus. En, niet onbelangrijk, buitenspelen is ook gewoon leuk en maakt kinderen gelukkiger. Om in te kunnen spelen op deze voordelen, willen we meer kennis krijgen over factoren die buitenspelen beïnvloeden.

De Haagse Hogeschool doet daarom onderzoek in Delft (Tanthof), Den Haag (Morgenstond) en Amsterdam (Kolenkitbuurt/Overtoomse Veld), in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam en de drie gemeenten. We gaan samen met kinderen op onderzoek, om in kaart te krijgen welke factoren de speelduur en het speelplezier van basisschoolkinderen vergroten.’

Hoe hebben jullie het perspectief van de kinderen meegenomen in het onderzoek?

‘Om inzicht te krijgen hoe kinderen hun woonbuurt gebruiken, beleven en ervaren werken we met verschillende methoden. Het fysieke gebruik brachten we in kaart met observaties op wijkniveau. Om inzicht te krijgen in de beleving en ervaring van de kinderen, gebruikten we de photovoice- en walk-along methode.

Na meerdere bijeenkomsten met uitleg over het onderzoek, hebben kinderen (8 t/m 10 jaar) uit de drie wijken foto’s gemaakt van hun favoriete of juist minder populaire speelplekken. In kleine groepjes zijn deze foto’s besproken. Ook hebben de kinderen met hun eigen foto’s en tekeningen een posterpresentatie gemaakt voor de wethouder en een beleidsambtenaar.

Tenslotte hebben we in de drie wijken met kleine groepjes kinderen door hun woonbuurt gewandeld, waarbij zij vertelden waar zij spelen en hoe zij de openbare ruimte beleven.’

Wat kan je al vertellen over de resultaten?

‘Het onderzoek loopt nog, dus we zijn nog druk bezig met het formuleren van conclusies en aanbevelingen. Een tipje van de sluier: Kinderen spelen bijna nooit alleen buiten. Aanwezigheid van andere kinderen is een van de belangrijkste redenen om buiten te gaan spelen. Pestgedrag en gevoelens van sociale onveiligheid, bij zowel ouder als kind, zijn belangrijke redenen om binnen te blijven of bepaalde plekken te vermijden.

Ook zagen we dat naast speeltuinen en openbare sportveldjes bijna de helft van de kinderen ook speelt op de stoep, in de straat en op grasvelden. Kinderen zijn daarbij erg creatief. Ze gebruiken van alles om te spelen, zoals boomstammen, paaltjes, elektriciteitshuisjes, hekwerk en muurtjes.

In speeltuinen vragen de kinderen om meer uitdagende speeltoestellen die voor kriebeltjes in hun buik zorgen, waar ze duizelig van worden, die spannend en risicovol zijn. En ze willen meer variatie. Veel speeltuinen lijken op elkaar, vinden ze. Elementen in de openbare ruimte die afwijken van de standaard, vinden ze daarom vaak interessant.’

Hoe zorg je dat de resultaten hun weg vinden naar de praktijk?

‘We hopen met het onderzoek meer inzicht te geven in het kinderperspectief, dat nog wel eens vergeten wordt in plan- en beleidsvorming. Daarom maken we onze resultaten breed toegankelijk. Samen met tips voor meer speelvriendelijke gemeenten komen deze na de zomer allemaal op een website te staan, zodat iedereen ze kan raadplegen.

Daarnaast organiseren we op donderdag 17 oktober 2024 een bijeenkomst waar de belangrijkste conclusies en aanbevelingen worden gepresenteerd. We nemen deelnemers dan mee in de wereld van het kind en geven ook inzichten van ouders en gemeenteambtenaren. Geïnteresseerden kunnen zich hier aanmelden.’